2024 yılı, jeneratif yapay zekâ (YZ) yatırımları açısından çarpıcı bir sıçramaya sahne oldu. Görünen o ki, “jeneratif YZ balonu patladı mı?” sorusunu yöneltenlere rakamlar farklı bir tablo çiziyor. Finansal takip şirketi PitchBook’un TechCrunch için derlediği verilerine göre, küresel çapta jeneratif YZ girişimleri 2024 yılında 885 anlaşma üzerinden toplam 56 milyar dolar risk sermayesi (VC) yatırımı çekti. Bu rakam, 2023’te aynı alanda toplanan 29,1 milyar dolarlık yatırımın neredeyse iki katından fazla.
Yatırımlar Neden Bu Kadar Hızlı Arttı?
Jeneratif YZ; metin, görsel, video, ses ve müzik gibi içeriklerin otomatik üretilmesine olanak sağlayan pek çok uygulamayı kapsıyor. 2024’te yatırım tutarının 192% gibi yüksek bir oranda artması, bu alandaki talebin ve rekabetin giderek yoğunlaştığını açıkça gösteriyor. PitchBook’un gelişen teknoloji analisti Ali Javaheri, “OpenAI, Anthropic ve xAI gibi büyük oyuncuların hâlâ devasa yatırım turları düzenleyip rekabetçi ürünler sunması, fon akışının duraksamadığını gösteriyor,” diyor. 
Mamut Yatırım Turları Di̇kkat Çeki̇yor
2024’ün dördüncü çeyreğinde gerçekleşen yatırım miktarı 31,1 milyar dolara ulaştı. Bu yükselişte en büyük pay, Databricks’in 10 milyar dolarlık Seri J turu, xAI’nın 6 milyar dolarlık Seri C’si, Anthropic’in Amazon’dan aldığı 4 milyar dolarlık stratejik yatırım ve OpenAI’nın 6,6 milyar dolarlık finansmanıyla geldi.
Küresel Dağılımm: ABD Önde
2024’te Jeneratif YZ pazarına yatırım yapılan 56 milyar doların büyük kısmı ABD merkezli şirketlere gitti. ABD dışındaki girişimler sadece 6,2 milyar dolarla pastanın küçük bir bölümünü alırken, buna rağmen önemli tur kapatmayı başaranlar da oldu. Örneğin Pekin merkezli Moonshot AI, Şubat ayında 1 milyar dolar topladı. Fransa’dan Mistral Haziran’da yaklaşık 640 milyon dolar, Köln merkezli DeepL Mayıs’ta 300 milyon dolar, Şanghay merkezli MiniMax Mart’ta 600 milyon dolar ve Tokyo merkezli Sakana AI Eylül’de yaklaşık 214 milyon dolar yatırım aldı.
2025 İçi̇n Tahmi̇nler Ve Sektörün Zorlukları
Analist Ali Javaheri, 2025’te jeneratif YZ sektöründe benzer veya tamamen aynı dikeylerde faaliyet gösteren çok sayıda girişim olması nedeniyle doyma noktasına yaklaşma riski görüyor. Örneğin, geçen yıl 100 milyon doları aşan turlar kapatan dört farklı “YZ destekli kod yazma” girişimi (Augment, Magic, Codeium ve Poolside) bu tabloyu doğruluyor. Yüksek değerlemelerle yatırım alan birçok girişim için, gelirlerini hızlıca artırma baskısı da her geçen gün artıyor.
Buna ek olarak, teknik engeller ve model geliştirme için gerekli yüksek bilişim (compute) maliyetleri, sektörün başka bir zorlu ayağını oluşturuyor. Javaheri, “En yenilikçi modeller için gereken hızı koruyabilmek, yalnızca iyi finanse edilen girişimlerin altından kalkabileceği bir yük,” diyor ve ekliyor: “Önümüzdeki dönemde en yüksek değerlemeye sahip girişimler, büyük ihtimalle altyapı katmanında faaliyet gösterenler olacak.”
2024, jeneratif YZ alanında rekor yatırımların yılı oldu. Ancak 2025’e girerken, rekabetin doygunlaşması ve yüksek bilişim maliyetleri sektör oyuncularının başlıca gündem maddeleri olarak öne çıkıyor. Özellikle altyapı alanında faaliyet gösteren şirketlerin, önümüzdeki dönemde avantaj elde etmesi muhtemel görünüyor.
Kaynak
TechCrunch
