Bir reklam gördüğünüzde neden bazıları aklınızda kalırken, bazıları birkaç saniye içinde silinip gider? Bunun cevabı yalnızca yaratıcı bir görselle ya da yüksek bütçeyle açıklanamaz. Etkili bir reklam, izleyicinin dikkatini çekmeli, ilgisini sürdürmeli, arzu uyandırmalı ve sonunda harekete geçirmelidir. İşte bu süreci anlamak için reklamcılığın klasik çerçevelerinden biri devreye girer: AIDA Modeli.
AIDA, Attention (Dikkat) – Interest (İlgi) – Desire (Arzu) – Action (Eylem) kelimelerinin baş harflerinden oluşur. 19. yüzyılın sonlarına dayanan bu model, reklam ve pazarlama tarihinin en eski ama en temel yol haritalarından biri olarak kabul edilir.
1. Attention (Dikkat)
Reklamın ilk görevi, kalabalık bir dünyada fark edilmek. Tüketici saniyeler içinde yüzlerce mesaja maruz kalıyor. Bu yüzden yaratıcı başlıklar, güçlü görseller veya sıra dışı fikirler, dikkati çekmenin en kritik araçlarıdır.
2. Interest (İlgi)
Dikkat çekildikten sonra, tüketicinin ilgisini canlı tutmak gerekir. Burada ürünün hikâyesi, özellikleri ya da tüketicinin hayatına nasıl değer katacağı anlatılır. Örneğin bir teknoloji reklamında sadece cihazın varlığı değil, onun hayatı nasıl kolaylaştırdığı öne çıkar.
3. Desire (Arzu)
İlgi, tek başına yeterli değildir. Tüketicinin ürünü gerçekten istemesi gerekir. İşte burada duygular devreye girer. Bir kahve zincirinin reklamında sadece kahve değil, “o atmosferde vakit geçirmenin verdiği his” satılır. Arzu yaratmak, markanın kendini rakiplerinden ayrıştırdığı noktalardan biridir.
4. Action (Eylem)
Son adımda tüketiciye net bir çağrı yapılır. “Şimdi satın al”, “Hemen indir”, “Bugün dene” gibi yönlendirmeler, AIDA’nın eylem aşamasıdır. Tüm sürecin başarıya ulaşması için tüketicinin bir adım atması şarttır.
Gelenekten Günümüze
AIDA modeli, reklamcılığın en eski çerçevelerinden biri olsa da hâlâ geçerliliğini koruyor. Dijital pazarlamada “tıklama” ya da “abone olma” gibi yeni eylemler eklenmiş olsa da temel mantık değişmedi. Reklam hâlâ önce dikkat çeker, sonra ilgi uyandırır, arzu yaratır ve sonunda harekete geçirir.
Kısacası, AIDA yalnızca bir model değil, aynı zamanda reklamların neden bazı noktalarda başarılı, bazılarında ise etkisiz kaldığını anlamak için bugün de güçlü bir yol gösterici.