Grafik tasarım, yalnızca estetik bir ifade biçimi değil, aynı zamanda fikirlerin ve duyguların güçlü bir şekilde aktarılmasını sağlayan bir iletişim aracı. Tasarımcılar, yaratıcı süreçlerini beslemek ve mesleki gelişimlerini sürdürmek için ilham veren kaynaklara ihtiyaç duyarlar.
Bu yazıda, sektörün önde gelen isimlerinden Fatih Hardal, Atilla Karabay, Aykut Genç, Erhan Özden, Gökçe Şahbaz ve Can Dağlı’nın önerdiği, grafik tasarımcılar için ilham kaynağı olabilecek kitapları bir araya getirdik. Her biri, kendi disiplinlerinden süzgeçten geçirdikleri eserleri paylaşarak, tasarımcıların kütüphanelerine değerli katkılarda bulunuyor. İşte, usta isimlerin önerdiği grafik tasarım kitapları:
Fatih Hardal Öneriyor:
SPIN 360º – Unit Editions
Bu kitap, modern grafik tasarımda bir ikon haline gelmiş SPIN stüdyosunun 30 yıllık yaratıcı mirasını ve vizyonunu gözler önüne seriyor. Tasarım anlayışı, minimalizm ve karakteristik tarzı ile bu eser, hem profesyonel tasarımcılar hem de tasarım meraklıları için ilham kaynağı. SPIN’in grafik tasarımda yenilikçi yaklaşımları, işlevsellik ile estetiği harmanlama becerisi ve görsel anlatım gücü, kitabı “ilham alınması gereken” bir başucu kaynağı haline getiriyor.
Emil Ruder -Typographie
Emil Ruder’in tipografi alanındaki başyapıtı, grafik tasarımın temellerine dair kapsamlı bir rehber niteliğinde. Tipografi ile ilgilenen herkesin, özellikle mesleğe yeni adım atan tasarımcıların, bu eserle güçlü bir altyapı kazanacağına inanıyorum. Ruder’in tasarıma yaklaşımı, düzen, denge ve tipografinin duygusal etkisine odaklanarak hem teknik hem de estetik bir bakış açısı sunuyor. Bu kitabın benim için özel bir yeri var; çünkü tipografinin hem bir sanat hem de bir bilim olduğunu güçlü bir şekilde ifade ediyor.
Bram de Does – Typotheque: Trinité & Lexicon
Bram de Does’in ünlü yazı tipleri Trinité ve Lexicon’un tasarım sürecini anlatan bu eser, tipografi ve yazı karakterleri üzerine yoğunlaşan tasarımcılar için vazgeçilmez bir kaynak. Yazı tiplerinin tasarımında gösterilen detaylara ve süreçlere dair içgörüler sunması, kitabı eşsiz bir hale getiriyor. Dünyanın en pahalı yazı tiplerinden bazılarını yaratmış olan Bram de Does’in çalışma yöntemleri, yazı karakterine ilgi duyan herkese ilham verecek nitelikte. Bu kitap, sadece tipografiyle ilgilenenlerin değil, tasarımın derinliklerine inmek isteyen herkesin kütüphanesinde bulunmalı.
Atilla Karabay Öneriyor:
Josef Müller-Brockmann – Grid Systems in Graphic Design
Grid Systems in Graphic Design, Josef Müller-Brockmann’ın grafik tasarım dünyasına kazandırdığı zamansız bir rehberdir. Kitap, tasarımda düzen, denge ve netlik sağlamak için kullanılan ızgara (grid) sistemlerinin temel prensiplerini açıklar. Müller-Brockmann, tasarımın rastlantısal değil, sistematik ve mantıksal bir yapı üzerine inşa edilmesi gerektiğini savunur. Grid sistemi, metin, görseller ve boşlukları tutarlı ve estetik bir düzenle organize ederek okunabilirliği ve bilgi aktarımını kolaylaştırır. Kitap, grid sistemlerinin nasıl oluşturulacağını, hangi projelere nasıl uygulanacağını somut örneklerle anlatır ve tipografi, hizalama ve görsel denge üzerine pratik rehberlik sunar.
Bu eser, basılı ve dijital tasarımda hâlâ geçerliliğini koruyan prensipleriyle yalnızca teknik bir rehber değil, aynı zamanda tasarım disiplinini aktaran bir manifesto niteliğindedir. Hem yeni başlayanlar hem de deneyimli tasarımcılar için vazgeçilmez bir kaynaktır ve her grafik tasarımcının kütüphanesinde mutlaka yer almalıdır.
Beryl McAlhone & David Stuart – A Smile in the Mind: Witty Thinking in Graphic Design
A Smile in the Mind, grafik tasarımda zekâ ve espri kullanımını inceler. Kitap, görsel iletişimde mizahın ve zekice düşünmenin nasıl etkili bir araç olabileceğini örneklerle açıklar. İyi tasarımın sadece estetikten ibaret olmadığını, aynı zamanda izleyiciyi düşünmeye ve gülümsemeye teşvik eden zekice fikirlerin tasarımın kalbinde yer aldığını savunur.
Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu Derneği – GMK 40+
Türkiye’de grafik tasarımın geçmişini ve gelişimini anlamak isteyen herkesin kütüphanesinde mutlaka yer alması gereken bir arşiv kitabı olan GMK 40+, Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu’nun 40 yılı aşkın serüvenini mercek altına alıyor. Türkiye’nin güzel sanatlar ve tasarım alanındaki en köklü meslek örgütlerinden biri olan GMK’nın tarihini derinlemesine inceleyen bu eser, sadece bir retrospektif değil, aynı zamanda bir bellek çalışması niteliği taşıyor.
Eda Sezgin’in editörlüğü ve araştırmasıyla, Umut Südüak’ın tasarımıyla hayat bulan kitap, derneğin 40 yıllık çalışmalarını, aktörleriyle yapılan söyleşiler eşliğinde aktararak bu mirası kamusal belleğin bir parçası haline getiriyor. Ayrıca, sanat, tasarım ve sivil toplum alanında gelecekte yapılacak araştırmalar için önemli bir referans kaynağı oluşturuyor. Tasarım devamlılığı ve baskı hazırlıkları Didem Uraler tarafından üstlenilen GMK 40+, Kurukahveci Mehmet Efendi, UPM, Üniform Basım ve Barın Cilt Evi’nin katkılarıyla basıldı. Kitaba, GMK’nın resmi satış platformu olan dukkan.gmk.org.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Eğer kitabın arkasındaki yoğun emeği ve süreci daha yakından tanımak isterseniz, MSGSÜ Tophane-i Amire KSM’de düzenlenen kitap tanıtım etkinliğimizi GMK YouTube kanalından izleyebilir, ayrıca Esen Karol’un Eda Sezgin ve Umut Südüak’ı konuk ettiği Manifold İş Üstüne podcast söyleşisini dinleyebilirsiniz. GMK 40+, Türkiye’de grafik tasarım tarihini anlamak ve geleceğe taşımak isteyen herkes için vazgeçilmez bir kaynaktır.
Aykut Genç Öneriyor:
Adrian Shaughnessy – Pentagram: Living by Design
Living by Design, dünyanın en ikonik grafik tasarım ofislerinden biri olan Pentagram’ın 1970’lerdeki Londra’daki mütevazı başlangıcından günümüzün küresel etkisine uzanan 50 yıllık yaratıcı serüvenini gözler önüne seriyor. Adrian Shaughnessy’nin kaleme aldığı ve Tony Brook ile SPIN tasarım ekibinin özenle şekillendirdiği bu kapsamlı çalışma, yalnızca bir tarih kitabı değil; tasarımın sınırlarını zorlayan bir manifesto niteliği taşıyor. Özel renk paletleri, çeşitli kağıt dokuları ve tipografik detaylarla zenginleştirilen kitap, fiziksel bir nesne olarak bile tasarımcılara “mükemmeliyetin somutlaşmış hali”ni deneyimletiyor.
Pentagram’ın dünya çapında ses getiren projeleri—marka kimliklerinden sergi tasarımlarına, mimari iş birliklerinden dijital deneyimlere—bu kitapta adeta bir zaman tüneline dönüşüyor. Paula Scher’in devasa tipografik duvar resimlerinden Michael Bierut’un kült logo çalışmalarına, her projenin arkasındaki düşünce süreçleri, eskizler ve tasarımcıların el notlarıyla destekleniyor. Bu detaylar, yaratıcılığın nasıl disiplinle harmanlandığını ve fikirlerin nasıl somut forma evrildiğini göstererek tasarımcılara “büyük fikirlerin doğuş anlarına” tanıklık etme fırsatı sunuyor.
Bu eser, tasarımın yalnızca estetik kaygıyla değil; kültürel kodlarla, toplumsal ihtiyaçlarla ve teknolojik dönüşümlerle nasıl iç içe geçtiğini kanıtlayan bir başvuru kaynağı. Her bir sayfasında, tasarımcılara şu mesajı fısıldıyor: “İyi tasarım zamansızdır, ancak ancak kendi zamanını derinden anlayanlar onu yaratabilir.”
M. Sinan Niyazioğlu – İroni ve Gerilim
İroni ve Gerilim, İkinci Dünya Savaşı’nın gölgesinde kalan Türkiye’deki görsel propaganda ekosistemini belgeleriyle deşifre eden, dönemin siyasal kodlarını görsel iletişim üzerinden okuyan multidisipliner bir çalışma. Kitap, savaşın doğrudan içinde yer almayan bir ülkenin “savaş algısının” nasıl inşa edildiğini, resmî kurumlardan popüler kültüre uzanan geniş bir yelpazede üretilen propaganda nesnelerinin dilini çözümleyerek ortaya koyuyor. Askeri albümlerin ciddiyetinden karikatür dergilerinin ironik üslubuna, halkevi yayınlarının didaktik imgelerinden posta pullarının sembolik minimalistliğine kadar, her bir materyal; iktidarın kitle psikolojisini yönetmek için görselliği nasıl bir manipülasyon aracına dönüştürdüğünü gözler önüne seriyor.
Erhan Özden Öneriyor:
Mauro Porcini – Human Side of Innovation
Tasarım ve inovasyonun sadece estetik veya teknolojiyle sınırlı olmadığını, aslında insan odaklı bir düşünce sistemiyle şekillendiğini anlatan harika bir kitap. Mauro Porcini, tasarımın sadece ürün veya ambalaj yaratmaktan öte, insanların duygularına, beklentilerine ve kültürel kodlarına dokunan bir süreç olarak ele alıyor.
Bence bu kitap, tasarımcılar için oldukça ilham verici çünkü yenilikçi fikirlerin ve güçlü görsel anlatıların, insan içgörülerini ne kadar iyi anladığımızla doğrudan bağlantılı olduğunu gösteriyor. Yani, etkileyici bir tasarım veya illüstrasyon yaratmak, yalnızca bir form ve renk meselesi değil; empati kurmak, anlamak ve en önemlisi geleceği şekillendirmekle ilgili.
Lurzer’s Archive – 200 Best Illustrators
Bu kitap serisi, farklı disiplinlerden gelen en iyi illüstrasyonları ve illustratorleri bir araya getirerek görsel anlatının sınırlarını keşfetmek isteyen herkes için eşsiz bir ilham kaynağı. İçeriğindeki çeşitlilik, her projeye uygun bir stil veya yaklaşım bulmayı kolaylaştırıyor. Saatlerce bakabilir, sayfaların arasında gezerken dünyadan soyutlanabilirsiniz.
Benim için bu kitap, yaratıcılığı besleyen bir rehber gibi. Üzerinde çalıştığım projeye en uygun illüstrasyon dilini belirlerken sık sık açıp bakıyorum. Farklı teknikleri, anlatım biçimlerini ve sanatçı yaklaşımlarını görmek, yeni perspektifler kazanmamı sağlıyor.
Beryl McAlhone & David Stuart – A Sm:)e in the Mind
Bu kitap, tasarımın sadece güzel görünmekle kalmayıp nasıl düşündürebileceğini ve insanlarla duygusal bağ kurabileceğini anlatan harika bir kaynak. Yaratıcı konsept geliştirme sürecine odaklanarak, mizahın, zekânın ve akıllıca kurgulanmış fikirlerin tasarımda nasıl fark yarattığını gösteriyor. Benim için bir diğer güzel yanıysa, içinde birçok ikonik kampanya ve tasarım örneği yer alıyor. Yalnızca estetik değil, aynı zamanda stratejik ve duygusal derinliği olan işler yaratmak isteyen herkesin kitaplığında olması gereken bir kitap.
Gökçe Şahbaz Öneriyor:
Jenni Romaniuk – Building Distinctive Brand Assets
Yaptığımız işin sanattan çok bilime dayandığını kanıtlayan, göreceli yaklaşımlardan arınmış, bilimsel çözümler sunan bir kitap. Markaların rekabetçi pazarda akılda kalıcılığını artırması için görsel ve işitsel unsurların nasıl stratejik olarak oluşturulup yönetilmesi gerektiğini anlatan rehber niteliğinde bir kaynak.
Can Dağlı Öneriyor:
Ken Barber – House Industries Lettering Manual
İster profesyonel bir tasarımcı olun, ister yeni başlayan bir meraklı, bu kitap el yazısı dünyasında ustalaşmanız için ihtiyacınız olan her şeyi sunuyor. Detaylı çizim teknikleri, pratik referans modelleri, değerli egzersizler ve gerçek dünyadan ilham veren örneklerle dolu bu rehber, yaratıcı süreçte sizi adım adım yönlendiriyor.
House Industries’in Baş Yazı Sanatçısı Ken Barber, her tasarım senaryosunda kullanılabilecek etkileyici ve etkili el yazısı oluşturmanın sırlarını paylaşıyor. Konsept aşamasından nihai uygulamaya kadar, her seviyeden sanatçının kolayca takip edebileceği yöntemlerle dolu bu kitap, hem yaratıcı projelerinizde yeni bir boyut kazandıracak hem de teknik becerilerinizi geliştirecek. Eğer yazı sanatını öğrenmek veya geliştirmek istiyorsanız, bu rehber tam size göre!
Counter-Print – Mascot: Mascots in Contemporary Graphic Design
Bu kitap, maskotların çağdaş grafik tasarımda nasıl kullanıldığını kutlayan bir çalışmayı gözler önüne seriyor. Teknoloji şirketlerinden finans kuruluşlarına, burger zincirlerinden plak fuarlarına ve yayıncılara kadar pek çok farklı alanda kullanılan maskotlar, günümüzde hala oldukça popüler. Maskotların büyüleyici yanı ise çeşitliliklerinde yatıyor. Basit ve eğlenceli ya da sofistike ve güncel olan bu karakterler, hem yüzünüzde bir tebessüm yaratıyor hem de bir mesaj iletiyor.
Markalara anlam ve oyunbazlık katan maskotlar, unutulmaz bir izlenim bırakmayı başarıyor. Bu kitap, maskotların markalar için neden bu kadar etkili olduğunu anlamak isteyen tasarımcılar ve meraklılar için harika bir kaynak. İlham verici örneklerle dolu bu çalışma, maskotların gücünü ve onların bir markaya kattığı eşsiz enerjiyi gözler önüne seriyor. Eğlenceli, etkili ve zamansız tasarım araçları olan maskotların dünyasına adım atmak isteyenler için kaçırılmaması gereken bir eser!
Mike Meyer – Sign Painting: A Practical Guide to tools, Materials and Techniques
Tabela boyama sanatını öğrenmek isteyen herkes için temel bir rehber! Bu kitap, tabela boyamanın temellerini keşfetmenizi sağlarken, kullanılan araçlar, malzemeler ve teknikler hakkında detaylı bilgiler sunuyor. Fırçalar, boyalar, mahl çubukları, boya kapları ve kalemler gibi temel araçları nasıl seçeceğiniz ve kullanacağınızdan, yüzey hazırlama ve bitirme, tasarımları aktarma, boya karıştırma ve fırçayı doğru bir şekilde kullanmaya kadar her şeyi adım adım öğrenebilirsiniz.
Kitap ayrıca, dünyanın dört bir yanından tabela sanatçıları tarafından özel olarak hazırlanmış orijinal alfabelerin yer aldığı bir galeri bölümüyle dolu. Bu bölüm, farklı stilleri ve yaklaşımları sergileyerek okuyuculara görsel ilham sunuyor. Eğer geleneksel el sanatıyla tabelacılığın büyüleyici dünyasına adım atmak istiyorsanız, bu rehber hem teknik bilgileri hem de yaratıcı fikirleri bir arada sunarak size eşsiz bir başlangıç sağlayacak. Yaratıcılığınızı ve el becerilerinizi geliştirmek için bu kitabı mutlaka inceleyin!