İngiltere Premier Ligi’nin forma sponsorlarının sektör dağılımları bir rulet olsa, bu sene ruletin “bahis” sektöründe durma olasılığı hiç olmadığı kadar fazla. İşbu bahis platformu pazarlamalarının maç boyu ekranlarda yanıp sönen tanıtımlar, ve sosyal medyada ikonik futbolcuların poz kestiği gizli reklamlarla kontrolsüz bir şekilde büyümesi toplumu ciddi şekilde olumsuzluğa sürüklüyor. Bristol Üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Rafaello Rossi ve ekibinin hazırlamış olduğu rapor durumu tüm gerçekliğiyle gözler önüne seriyor.
Bristol Üniversitesi’nin liderlik ettiği rapor, futbolseverlerin televizyon, radyo, sosyal medya ve canlı maç yayınları sırasında sürekli olarak bahis mesajlarına maruz kaldığını gösteriyor. Tek bir hafta sonunda bu mecralarda toplam 29.145 bahis mesajı sayılırken; bu sayı, geçen yılın aynı döneminde kaydedilen 10.999 mesaja kıyasla neredeyse üç kat daha fazla olarak raporlanıyor. Dr. Rossi, bu yeni bulguların, bahis reklamlarının Premier Lig yayınlarını adeta ele geçirdiğini gösterdiğini belirtiyor. Geçtiğimiz aylarda futbol etkinlikleri sırasında pazarlamayı kısıtlamak için sektör tarafından yeni bir davranış kılavuzu yayınlandığını, ancak bu politikanın bahis mesajlarının sayısı üzerinde hiçbir etkisi olmadığını belirten Dr. Rossi, sektörün özdenetim çabasının tamamen yetersiz olduğunu ve sembolik bir nitelik taşıdığını ifade ediyor.
Altı tane Premier Lig maçının canlı yayınları sırasında bahis mesajlarının, geçen yıl aynı dönemde kaydedilen 6.966’dan 23.690’a çıkarak %240 oranında arttığı gözlemlendi. 6.491 bahis mesajıyla en çok etkilenen karşılaşma olan West Ham United – Aston Villa maçının dakika başına yaklaşık 30 mesaja yer verdiği görülüyor. Önceki araştırmalarda, maç başına bahis mesajlarının zirveye ulaştığı sayı 3.500 civarındaydı.
Bu kontrolsüz artış, sektördeki özdenetim politikalarının başarısızlığını kanıtlar nitelikte. Yayınlanan mesajların sadece %8.7’sinde yasal yaş sınırının ifade edildiği göz önüne alındığında, özellikle çocuklar ve gençlerin bu tür reklamlara karşı savunmasız kaldığı fark ediliyor. Canlı maç yayınları sırasında, sektörün “düdükten düdüğe” reklam yasağının sadece reklam aralarındaki TV reklamları için geçerli olması, bu politikanın etkinliğini azaltıyor.
Bahis platformlarının sosyal medyayı da başarıyla kullanarak geniş kitlelere ulaştığı görülüyor. 24 milyon kez görüntülenen bu bahis reklamları arasında, Premier Lig oyuncularının yer aldığı ve açıkça reklam olarak tanımlanmayan içerikler de bulunuyor. Araştırma ekibi, büyük bahis markalarına ait yüzü aşkın sosyal medya reklamını Reklam Standartları Kurumu’na (ASA) şikayet ederken, reklamların %74’ünün açıkça tanımlanmadığı, bu durumun önemli reklamcılık düzenlemelerini ihlal ettiği vurguluyor.
Özdenetim sistemine duyulan güvensizlik, siyasetçiler ve uzmanlar tarafından da destekleniyor. Peers for Gambling Reform’un başkanı Bath Lordu Foster, sektörün “düdükten düdüğe” reklam yasağının işe yaramadığını ve hükümetin acilen kumar reklamcılığını, sponsorlukları ve pazarlama mesajlarını reforme etmesi gerektiğini belirtiyor. Bu reformların yeni yasaya ihtiyaç duymadan derhal uygulanabileceği de vurgulanıyor.
Sonuç olarak, kumar platformlarının özdenetim politikalarının başarısız olduğu ve toplum üzerinde olumsuz etkiler yarattığı net bir şekilde görülüyor. İngiltere üzerinden verilen bu örneğin ülkemizdeki kırılımları düşündüğümüzde, hükümet ve düzenleyici kurumlar, kumar reklamcılığı ve pazarlaması konusunda daha sert adımlar atmalı ve halkı bu tür zararlı reklamlardan korumak için mevcut yasaları kullanarak etkili bir düzenleme getirmeli diyebiliriz.
